Tinipon at Isinulat sa Wikang Filipino Ni Rolby
Paniniwalang kinikilala ng mga Hudyo
Kapag
ang isang paniniwala maituturing na pangkalahatan, pangsansinukuban,
pandaigdigan, ito ay nagbabadya na isang palatandaan na mayroon ito ng
katotohanan.
Ang reinkarnasyon, ang muling pagsasakatawang-laman o
muling pagkabuhay sa lupa, ay karaniwang paniniwala na isang doktrina
ng mga bansa sa Silangan katulad ng India. Lumilitaw na naging
kamangha-mangha sa karamihan ng mga Hudyo na ang ganitong doktrina ay
siya palang tinatanggap na paniniwala ng kanilang mga ninuno at kung
ihahambing ang katandaan nito ay noong mga panahong ang mga aklat sa
Lumang Tipan ay isinusulat pa lamang. Ang nilalaman ng mga aklat sa
Banal na Kasulatan ay nagsasalaysay ng mga karanasan ng mga tao noon
kapanahunanang iyon.
At bakit animo ay ang mga tao sa India na
lamang ang maraming naisulat tungkol sa reinkarnasyon at nawala na sa
ibang panig ng daigdig lalo na sa lupain ng mga Hudyo? Marahil, ayon na
rin sa sinalita ni Hesus na, “hindi ako dumating na dala ang
kapayapaan.” Sapagka’t nagkaroon ng pagtatalo-talo ang mga Kristiyano
ng iba’t-ibang sekta ng paniniwala kung kaya at nagkaroon ng pagkakaiba
ng paniniwala bagaman at magkatulad ng mga Kristiyano (Katoliko,
Protestante, at iba pa) sapagka’t umiiral sa makabagong panahon ay ang
pagbabanghay ng katitikan at hindi ng sa diwa.
Kung ang ilang mga
mananaliksik ng India ay nakasumpong ng isang liwanag at nakita na
hindi lamang sa Hinduismo kungdi humangga pa sa Hudaismo (
Judaism) ang
paniniwala sa reinkarnasyon, at sapagka’t magkatulad ng paniniwala ang
pag-aaral na kanilang ginawa sa Banal na Aklat ng mga Kristiyano ay sa
diwa at hindi ang katitikan nito.
At sa panahon 500 AD, ang paniniwala tungkol sa reinkarnasyon ay tuluyang nawala sa mga Hudyo at iba pang Kristiyano.
Ang
pilosopiya o paniniwala ng pag-unlad ng isang kaluluwa sa pamamagitan
ng muli at muling pagkabuhay ay nagbibigay sigla sa mga taong pala-isip,
sa isang praktikal na pamamaraan upang magawang harapin ang
pakikipaglaban upang mabuhay at ng kaluluwa ay nabibigyan ng mga
pagkakataon na gawing dalisay ang isang kaluluwa. At kung baga sa isang
gitara na patid ang isang kuwerdas, ganyan din ang Kristiyanismo
sapagka’t napatid ang doktrina ng reinkarnasyon.
Ang isang
dakilang pari ng simbahan na si Origen ay hindi pag-aalinlangan ang
kanyang paniniwala sa doktrinang ito. Siya ay maraming naisulat na mga
aklat sa mga bagay na tungkol sa espirituwal. Siya ang nagturo ng
pagkakaroon ng kaluluwa at ang paglalakbay ng mga kaluluwa. At ang
ganitong pananaw ay may mahalagang kinalaman ang reinkarnasyon.
Halimbawa
na siya ay isang kaluluwa na nagmula sa Paraiso, at dahil sa isang
kasalanan ay kailangang magbalik at maglakbay, nguni’t saan?
Sa
labas ng Paraiso, sa daigdig, ang agwat o haba ng buhay ng buhay (span)
ng tao ay maikli kaya at hindi kayang punan ng kahingian ng isang
pagbabayad ng kasalanan, Subali’t sa muli at muling
pagsasakatawang-laman ay siya lamang ang makakapupuno sa kahingian ng
mga suliranin sa buhay ganoon din ang mga pangangailangan ng doktrina
ng isang itinapon (exile), ng paglalakbay upang bumalik sa kawagasan at
kalinisan, nang makilala ang Diyos at ang paghatol sa kanya bago siya
muling isilang at ang iba pang katuruan na ipinamamahagi sa mga Hudyo,
at ito ay batid din ni Hesus. At sino sa kanyang mga disipulos ang
hindi na mangmang? Ang ibang disipulo ay hindi nakarating sa mataas ng
antas ng pag-aaral, sila ay mga mangingisda, na lagi lamang umaasa sa
mga ipag-uutos ng mga nakatatanda sa kanila. Nguni’t hindi lahat ay
gayon, sapagka’t ang mga dakilang gawa ng kapanahunang iyon ay
nakarating kay Herodes.
Si Apostol Pablo ay hindi maaaring
sabihing na isang mangmang. Si Apostol Pedro at Santiago na hindi
lamang may kasanayan sa mga makabagong ideya at maging ang mga lumang
ideya rin. At ang mga luma ay mababasa sa Lumang Tipan, sa mga
komentaryo sa Zohar, sa Talmud at sa iba pang mga gawain at salawikain
ng mga Hudyo, na ito ay kalipunan ng mga katuruang tinatanggap ng mga
tao at mga Rabbi. Kaya nga at ang mga salita ni Hesus, ni Apostol Pablo
at ang iba pang mga disipulo na nakababatid ng mga bantog at
mahahalagang doktrina noong unang panahon na patuloy na ginagamit sa
kasalukuyan.
Maging si Herodes ay nakakapakinig ng mga pananalita
na "si Juan ay si ganito rin at si Hesus ay si ganito rin," na ang mga
ibang propeta o mga dakilang tao ng unang kapanahunan na si Herodes ay
kasama ng mga taong nagninilay-nilay sa doktrina ng reinkarnasyon, o ng
“muling pagbabalik” sa pamamagitan ng pagtutugma ng isang tanyag na tao
ng kanilang kapanahunan na nagkaroon na ng dating kabuhayan ng mga
naunang kapanahunan.
Ang mga bagay na ito ay nasasaad sa mga
ebanghelyo subali’t sa karaniwan, ito ay hindi binibigyan ng kaukulang
pansin at pag-aaral at humahantong sa mga pilosopong pagtatalo subali’t
ang doktrina ay tinatanggap. At dito ang mga pangyayari (facts) ay
naging kaaliwan gayun din naging babala sa mga Hari.
Sa isang
Silanganin (Eastern) ang babala ay panandalian lamang, subali’t sa
pag-iisip o paniniwala ng isa Kanluranin (Western), ang pagbabalik ng
isang dakila at tanyag ng tao ay isang pangangailangan, hindi lamang
may katalinuhan kung hindi mayroon din ng kapangyarihan kaya at kung ang
isang bagong aspirante upang mamuno ang nahalina sa kanilang pag-iisip,
matibay ang kanilang paniniwala sa ideya na ang isang matandang propeta
o isang dating hari ay muling nagbalik at nanahan sa isang katauhan na
nakakasama nila.
Sa mga Hudyo na siyang pinagmulan ng angkan ni
Hesus, sinabi Niya na Siya ay dumating bilang isang Misyonero at
Tagapagbago (Reformer).
Kung ang kaluluwa ay wagas at ito ay nanggaling sa Diyos sa kanyang pagsilang, paano ito nadungisan?
Batid
natin na ang Diyos na pinagmulan ay malinis at wagas. At saan
maglalakbay ang kaluluwang ito kung hindi dito rin o sa iba pang daigdig
hanggang matamo nito ang kawagasan. Ang mga Rabbi ay palagiang
itinuturo na ganito ang nagaganap sa isang kaluluwa na kailangang uminog
ng makailang ulit o muling magkasakatawang laman hanggang matamo ang
kawagasan.
At sa Talmud, isa pang kinikilalang kasulatan noong
unang panahon sa bayan ng mga Hudyo, ay palagiang nangungusap ng tungkol
sa reinkarnasyon. Sa kanilang salita na, “Din Gilgol Neshomes” na ang
ibig sabihin ay “ang kahatulan ng pag-inog ng mga kaluluwa.”
Ayon sa isang Rabbi na si Manassa, isang anak ng Israel, sa kanyang aklat na “
Nishmath Hayem”,
sinabi niya na, “ang paniniwala o ang doktrina ng paglalakbay ng
kaluluwa”, ay isang katuruang tanggap ng kanilang simbahan, kaya wala ni
isa man na magkakaila nito. Maraming bilang ng mga paham ng Israel ang
may matibay na paninindigan sa kapaniwalaang ito kaya’t ito ay ginawa
nilang isang katuruan, isang esensiyal na bahagi ng kanilang relihiyon.
Kaya’t sila ay may tungkulin na sumunod at tanggapin ang katuruan
sapagka’t ang mga bagay na ito ay pinatotohanan ng aklat na Zohar, at
ang lahat ng mga aklat ng mga Kabal.
Dahil dito, maging ang
tradisyon ng mga matatandang Hudyo ay naniniwala na ang kaluluwa ni Adan
ay muling nagbalik sa katauhan ni David. At sapagka’t si David ay
nagkasala kay Uriah, ito ay babalik sa hinihintay nilang Mesias. At sa
paniniwala ng kasulatang Talmud, ang tatlong titik na ADM, bilang
pangalan ng unang tao sa daigdig, laging binabanggit ang Adan, David at
Mesias. Kaya sa Lumang Tipan, “At sila ay maglilingkod sa JHVH na
kanilang Diyos at si David, na kanilang hari na kung saan ako ay muling
babangon para sa kanila.” Ang ibig sabihin, si David ay muling babalik
para sa mga tao.
At tungkol naman sa hatol ng Diyos kay Adan,
“dahil sa ikaw ay alabok, sa alabok ikaw ay muling magbabalik.” Sa mga
Hebreo, sapagka’t si Adan ay nagkasala, kinakailangan na siya ay muling
magbalik sa lupa upang pagbayaran ang kasalanang kanyang nagawa sa una
niyang kabuhayan; kaya siya ay bumalik sa katauhan ni David at si David
sa katauhan ng Mesias (Hesus).
Ganoon din ang paniwala ng mga
Hudyo kay Moises, Seth at Abel. Si Cain ang pumatay kay Abel, kaya at
ibinigay ng Diyos si Seth kay Adan. Ayon kay Adan si Seth ay ang
reinkarnasyon ni Abel. Nang namatay si Abel, siya ay bumalik sa
katauhan ni Moises na naging tagasubaybay ng mga tao. Nang mamatay si
Cain, siya ay nabuhay sa katauhan ni Yethrokorah.
Nang mamatay si
Yetrokorah, ang kanyang kaluluwa ay naghintay hanggang siya ay
nagkatawang laman sa isang Ehipto na napatay naman ni Moises. Si Abel
na bumalik sa katauhan ni Moises ay siya namang pumatay kay Cain sa
katauhan ng Ehipto, dito nabayaran ng ni Cain ang pagkakasala niya kay
Abel.
At si Job na pinaniniwalaang reinkarnasyon ni Thara, ang ama ni
Abrahan.
Job 9:21, “Ako’y sakdal; hindi ko talos ang aking sarili; Aking niwalang kabuluhan ang aking buhay”
“Kahit
ako, hindi na nakilala ang kanyang dating katauhan na si Thara bagaman
at may alam siya sa “tunay na pagkato nito (Thara).”
Jeremiah
“
Before I formed thee in the belly I knew thee; and before thou commeth out of the womb I sanctified thee.”
Mga Taga Roma – matapos ng sabihin na si Jacob at Esau na hindi pa naisisilang.
9:11
–“ Sapagka’t ang mga anak nang hindi pa ipinapanganak, at hindi pa
nagsasagawa ng anomang mabuti o masama, upang ang layon ng Diyos ay
mamalagi alinsunod sa pagkahirang, na hindi sa mga gawa, kungdi doon sa
tumatawag”
9:12-“At sinabi sa kaniya, Ang panganay ay maglilingkod sa bunso.”
9:13- “Gaya ng nasusulat, Si Jacob ay iniibig ko, datapwa’t si Esau ay aking kinapopootan
Si Elias ang naunang dumating.
Mateo 11:14 -“
At kung ibig ninyong tanggapin, ay siya’y si Elias na paririto”
Mateo 17:10 -“
At
tinanong siya ng kanyang mga alagad, na nangagsasabi, Bakit nga
sinasabi ng mga eskriba na kinakailangang pumarito muna si Elias?”
Marcos 9:13 -
“Datapwa’t
sinasabi ko sa inyo, na naparito si Elias, at ginawa din naman nila sa
kaniya ang anomang kanilang iniibig, ayon sa nasusulat tungkol sa
kaniya”
Ito ay ang pagbabalik ng lumang doktrina na kung saan
ang mga apostol ay sumagot na katulad ng mga Hudyo, ng hindi
nakipagtalo sa mga bagay ng tungkol sa muling pagkabuhay. Subali’t sa
pagsagot ni Hesus nilinaw Niya na Siya ay ang katawang-laman ng Diyos at
hindi, reinkarnasyon ng mga santo o paham.
Apokalipsis 3:12- “
Ang magtagumpay, ay gagawin kong haligi ng templo ng aking Dios, at
hindi na siya’y lalabas pa doon: at isusulat ko sa kaniya ang pangalan
ng aking Dios, at ang pangalan ng bayan ng aking Dios, ang bagong
Jerusalem, na mananaog buhat sa langit mula sa aking Dios, at ang aking
sariling bagong pangalan.
Ito ang lumang ideya ng pagkatapon ng
isang kaluluwa upang ito ay malinang, mapali ng mahabang pagkalalakbay
bago ito matanggap sa kaharian ng Diyos.
Sa pagkamatay ni Origen,
siya ay pinalitan ng isang monghe na siyang nagpatuloy na ipinalaganap
ang Kristiyanismo subali’t sa ibang kapaniwalaan na hindi na muling
bumanggit ng tungkol sa reinkarnasyon.
Sa Banal na Aklat ay may
napapaloob na doktrina ng Reinkarnasyon subali’t ang mga simbahan ay
wala ng nagbibigay ng ganitong doktrina.
Ang mga manunulat ng
aklat ay Hudyo, maging si Hesus man ay Hudyo, kaya nga sa ating
pag-aaral at pagsasaliksik dapat alamin ang kanilang mga paniniwalang
espirituwal.
Sa Kawikaan, si Solomon ay kasama ng Manlilikha.
Ito
ang nagpapaliwanag ng kanyang ibig sabihin na siya ay nabuhay kasama ng
Manlilikha at ang kanyang kaluguran ay ang mga anak ng tao sa
daigdigang lupa.
Si Elias at ang iba pang mga tanyag ng mga
katauhan ay batid na babalik muli at ang mga tao ay palagiang
naghihintay ng kanilang pagbabalik.
Noong kapanahunan ni Hesus,
ang mga tao ay may nalalaman na tungkol sa muling pagkabuhay ng mga
taong nagkaroon ng dating kabuhayan sapagka’t ang kanyang mga disipulo
ay minsan nagtanong sa kanya tungkol sa isang tao na isinilang na bulag.
Ito
baga ay naging bulag dahil siya ay pinarusahan ng Diyos sa kanyang
kasalanan noong unang kabuhayan o kaya naman ang pagkakasala ng kanyang
magulang na dapat niyang pagbayaran. Ito ay isang patotoo na ang mga
Hudyo ay tahasang may malaking paniniwala sa Reinkarnasyon.
Si
Juan Bautista na siyang humalina kay Hesus sa kanyang ministri, ay
napatay ng isang namumuno ng bansa. Ang balita ay nakarating kay Hesus,
at doon kanyang inayunan ang doktrina ng Reinkarnasyon at inayunan din
ang lumang ideya na may kinalaman sa pagbabalik ng mga propeta sa
pamamagitan ng kanyang salita, “na ang pinuno ang pumatay kay Juan na
hindi nababatid, na si Juan ay si Elias na muling nagbalik.”
Sa
isang pagkakataon, ang tungkol sa doktrina ng reinkarnasyon ay muling
pinatunayan ni Hesus at ng kanyang mga alagad nang sila ay nag-usap
tungkol sa pagdating ng isang sugo bago pa dumating si Hesus. Hindi ito
karakarakang naunwaan ng mga disipulo, na si Elias ay naunang dumating
bilang sugo. Sila ay sinagot ng Dakilang Maestro na si Elias nga ay
nagbabalik sa katauhan ni Juan Bautista.
Dito maliwanang na si
Hesus ay nagtuturo ng ganitong doktrina o kaya ay nagbibigay ng mga
kaganapan sa mga ibang katauhan ng tungkol sa muli at muling
pagkabuhay. Ito ang naging kasiglahan ng Kanyang mga alagad sapagka’t
ang mga disipulo noong panahong iyon ay wala pang matibay na kaalaman
upang sila ay makapagsabi ang tungkol sa katauhan ng isang “tao” (soul)
maging ang pagiging walang kamatayan nito.
Si Hesus lamang ang
nakagagawa nito sapagka’t Siya ay isang nilikhang “nakakakita” (seer) ng
kahapon ng mga kaluluwa at tahasang nakapagsasabi kung ano ang pagkatao
(character) ng bawa’t isa sa kanila.
Kaya nga at magawang
maibigay ni Hesus ang detalyadong mga bagay tungkol kay Juan, at marami
pang mga ganitong mga pangyayari noong kapanahunan ng Dakilang Guro
subali’t ang kasulatan ay may kakulangan. At ang mga nakatala sa Banal
na Aklat ay ilan lamang sa mga naganap na pangyayari at ilang lamang sa
mga salita ni Hesus sa Kanyang paglalakbay sa Gitnang Silangan (Middle
East).
Dapat nating ilagay sa ating isipan na si Hesus ay nawala
ng labimpitong taon, at dito ay wala ng naisulat sa Banal na Aklat
tungkol sa kanyang katuruan. Ang mga kaganapan sa labimpitong taon na
ito ay pulos na nauukol sa pagpapalaganap ng Kristiyanismo na ginagawa
ni Hesus sa maraming bansa na Asya katulad ng Tibet, Tsina, Rusya at iba
pa.
Kaya dito nagkaroon ng hindi pagkakasundo ng simbahan at ni
Hesus. Ang simbahang Kristiyano mismo ang siyang nanlait sa doktrina na
kanyang itinuro.
Alin ba ang tumpak? Ang tama?
Sa mga
totoong may matibay na paniniwala kay Hesus, ipaglalaban na ang doktrina
ay may katotohanan. Sapagka’t kung ito ang doktrina na dapat ituro,
lahat ng tao ay mailalagay sa isang katayuan na lahat ay pantay-pantay,
at ang kapangyarihan ng mga namumuno sa lupa (rulers of the earth) ay
madaling pahinain. At ang mga mahalagang doktrinang ito ay isang
katuruang hindi kayang palampasin ng Dakilang Guro.
Kung ang
doktrina ng Reinkarnasyon din ang mali, bilang isang nagtuturo,
tungkulin niya na ito ay kondenahin o sumpain. At sa kalaunan, hindi
lang niya ito kinondena bagkus Kanya itong sinang-ayunan, at doon ay
Kanyang itinindig ang paninindigan sa doktrina sa lahat ng pagkakataon.
Maging
si Apostol Juan, ay naniniwala rin, ating tunghayan sa isang sitas ng
Banal na kasulatan na nagsasabing, ”Ang tinig ng Diyos na
Makapangyarihan ang nagwika na ang Tao na dumating ay di na muli pang
aalis sa kalangitan.”
Sa diwa, payak lamang ang ibig ipakahulugan
ng doktrina na ang tao sa palagiang pagsusumikap (constant struggle) sa
pamamagitan ng maraming kabuhayan ay sa pagdating ng panahon ay kanyang
mapagtatagumpayan ang kahinaan ng katawang laman ay wala nang
pangangailangan na muling mabuhay sa katawang-laman.
Si Apostol
Pablo, ay nagbigay din ng teorya ng reinkarnasyon sa kanyang mga sulat
na kung saan ang tinutukoy ay ang tungkol kay Jacob at Esau, sinasabi
niya na ang minahal ng Panginoon ang isa at kinapootan ang pangalawa
bago pa sila isilang.
Hindi naman maaaring mahalin o kapootan ng
Panginoon ang mga bagay o tao na hindi pa nabuhay, kaya ibig iparating
na si Jacob at Esau ay nagkaroon na ng mga naunang kabuhayan, mabuti at
masama, kaya ang Panginoon ay nagmahal sa isa at napoot sa isa bago pa
isilang ang katauhang nakilala bilang Jacob at Esau.
At dito, si
Apostol Pablo ay nangusap tungkol sa isang pangyayari na may
pagkakatulad sa isang pangyayari na binanggit ng isang matandang
propetang Malachi tungkol sa kanyang paninindigan sa ganitong ideya.
Sumunod
kay Apostol Pablo at sa mga alagad ni Hesus, ay ang mga unang mga pari
ng simbahang Kristiyano at marami sa kanila ang nagturo ng ganitong
doktrina. At si Origen, isang pari ng simbahang Kristiyano, ay ang
pinakadakila sa kanila. Ang doktrina ay tiyakan niyang ibinibigay, at
dahil sa impluensiya ng kanyang mga ideya kaya at ang Konseho ng
Konstantinopol noong 500 AD, ang siyang nagkondema ng doktrina ng
Reinkarnasyon.
Ang pagkondena ay nangyari sapagka’t ang mga pari
noon ay kulang sa mga kaalamang espirituwal ng mga Silanganin. Ang mga
pari noon ay karamihan ay Hentil na hindi kumikilala sa katuruan ni
Hesus, bagkus, ito ay kanilang kinasusuklaman. Kaya’t tuluyan na itong
nawaglit sa mga pagtuturo at tuluyang nawala sa mga bansang Kanluranin,
na siyang pinagmulan ng paniniwala ng mga Protestante.
Subali’t
ito ay kailangang buhayin, sapagka’t ito ang sariling paniniwala ng
nagtatag ng Kristiyanismo, sapagka’t ito ay magbibigay ng isang palagian
(permanent) at matibay na batayan sa etiko o ang tama o wastong
pakikipamuhay sa lahat ng bagay sa sandaigdigan na siyang
pinakamahalaga.
2011-01-021